7 listopada 2019 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące postępowania gospodarczego. Wprowadzają one kilka istotnych zmian i obostrzeń w stosunku do stanu prawnego obowiązującego przed nowelizacją. Oto najważniejsze zasady, które każdy przedsiębiorca powinien znać aby skutecznie chronić swoje interesy.
Co to jest sprawa gospodarcza i kogo dotyczy?
Postępowanie gospodarcze jest innym trybem postępowania niż postępowanie cywilne na zasadach ogólnych. Postępowania w sprawach gospodarczych to postępowania toczące się pomiędzy przedsiębiorcami, czyli podmiotami prowadzącymi działalność o charakterze profesjonalnym. Rozumiemy przez to zarówno duże podmioty, prowadzące działalność większych rozmiarów – przede wszystkim osoby prawne, jak i małych przedsiębiorców – przeważnie osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Sprawa gospodarcza jest to sprawa wynikająca ze stosunków cywilnoprawnych pomiędzy przedsiębiorcami w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.
Sprawa będzie toczyła się według przepisów o postępowaniu gospodarczym nawet jeśli w międzyczasie którakolwiek ze stron zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej. Dodatkowo, w trybie gospodarczym będą prowadzone sprawy między innymi ze stosunku spółki, z umów o roboty budowlane oraz umów służących wykonaniu robót budowlanych, z umów leasingu, prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego. Nie są natomiast sprawami gospodarczymi sprawy o podział majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej po jej ustaniu ani też (z pewnymi wyjątkami) sprawy o wierzytelność nabytą od osoby niebędącej przedsiębiorcą.
Ułatwienie dla małych przedsiębiorców
Na złożony w odpowiednim terminie wniosek strony, która nie jest przedsiębiorcą lub jest przedsiębiorcą jako osoba fizyczna, sąd rozpozna sprawę z pominięciem przepisów o postępowaniu gospodarczym, czyli na zasadach ogólnych.
Od kiedy obowiązują nowe przepisy?
Odrębne postępowanie gospodarcze nie jest nowością w polskim systemie prawnym. Obowiązywało już wcześniej w latach 1989-2012. Obecna nowelizacja weszła w życie 7 listopada 2019 r. Celem wprowadzenia nowych przepisów ma być usprawnienie i przyspieszenie postępowania.
Jakie zasady obowiązują w postępowaniu gospodarczym?
Ze względu na to, że postępowanie gospodarcze toczy się między profesjonalnymi uczestnikami obrotu, jego rygory są zaostrzone. Uzasadnione jest to przyjęciem założenia, że profesjonaliści powinni mieć większą świadomość prawną i zasługują na niższy stopień ochrony przed niekorzystnymi skutkami nieznajomości prawa niż np. konsumenci, którzy są szczególnie chronieni.
Prekluzja dowodowa
Najważniejszą zasadą jest to, że powód jest obowiązany powołać wszystkie twierdzenia i dowody w pozwie, zaś pozwany – w odpowiedzi na pozew, pod rygorem pominięcia.
Zakaz występowania z nowymi roszczeniami – zakończenie sprawy w pół roku
W toku postępowania nie można zasadniczo występować z nowymi roszczeniami ani wnosić powództwa wzajemnego. Przewodniczący i sąd są zobowiązani prowadzić sprawę tak, aby rozstrzygnięcie zapadło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od wpłynięcia odpowiedzi na pozew. Wszystko to ma na celu przyspieszenie rozpoznania sprawy i zakończenia postępowania.
Pierwszeństwo dowodu z dokumentu
W nowym postępowaniu gospodarczym co do zasady najważniejsze są dowody z dokumentów. Dowód z zeznań świadków sąd może dopuścić jedynie wtedy, gdy po wyczerpaniu innych środków dowodowych lub gdy nie ma innych dowodów, pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Dlatego niezmiernie istotne jest, aby przedsiębiorcy dokumentowali wszelkie ustalenia z kontrahentami a następnie załączali je do pozwu. Zalecane jest dokumentowanie wszelkich istotnych dla danego stosunku prawnego okoliczności – w szczególności zawarcia umowy, ale też: zawiadomienia kontrahenta o wadach, odbioru prac, czy wezwania do usunięcia wad.
Umowa dowodowa
Strony będą mogły się umówić (na piśmie albo ustnie przed sądem), że w sprawie między nimi z określonego stosunku prawnego pewne dowody będą wyłączone. Ma to takie konsekwencje, że sąd z urzędu nie dopuści dowodu, który umową dowodową został wyłączony. Fakty, które miałyby być udowodnione dowodami wyłączonymi umownie, sąd może ustalić na podstawie twierdzeń stron, przy czym będzie brał pod rozwagę całokształt okoliczności sprawy.
Zabezpieczenie dochodzonego roszczenia
Nieprawomocny wyrok zapadły w sprawie gospodarczej będzie tytułem zabezpieczenia takim jak nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, co oznacza, że powód będzie mógł, nie czekając na uprawomocnienie orzeczenia, złożyć wniosek do komornika o dokonanie zabezpieczenia zasądzonego na jego rzecz roszczenia.
Na co trzeba zwrócić uwagę?
Przedsiębiorcy powinni obecnie zwrócić szczególną uwagę na nowe rygory postępowania gospodarczego, których muszą przestrzegać. Przede wszystkim powinni dokumentować wszelkie czynności z kontrahentami a także podawać w pierwszym piśmie procesowym (pozwie albo odpowiedzi na pozew) wszystkie fakty i dowody, na które będą się powoływać, gdyż niepowołanie ich będzie zasadniczo skutkować pominięciem na późniejszym etapie postępowania. Mogą też skorzystać z zabezpieczenia dochodzonego roszczenia jeszcze przed uprawomocnieniem orzeczenia, co znacznie ułatwi skuteczną egzekucję ich należności.
Nasza kancelaria prowadzi stałą obsługę wielu podmiotów gospodarczych – dużych spółek ale również osób fizycznych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze. Pomagamy w rozwiązywaniu zarówno codziennych, bieżących problemów prawnych, jak i przeprowadzamy naszych Klientów przez duże projekty w różnych branżach. Jesteśmy elastyczni w zakresie form współpracy i dysponujemy bogatym doświadczeniem, z którym mogą Państwo zapoznać się na naszej stronie internetowej. Zapraszamy do kontaktu.
Postępowanie gospodarcze,
bieżące problemy prawne
Jeśli potrzebujesz pomocy w postępowaniu gospodarczym, wypełnij formularz a skontaktujemy się z Tobą w najszybszym możliwym terminie.