Odzyskanie nieruchomości wywłaszczonych tak zwanym „Dekretem Warszawskim” lub uzyskanie odszkodowania

Dekret z dnia 26 października 1945r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze miasta stołecznego Warszawy (Dekret Warszawski) spowodował przejęcie na własność miasta Warszawa wszystkich gruntów w granicach miasta Warszawy w dniu wejścia w życie Dekretu, to jest 21 listopada 1945 roku.

Właściciele nieruchomości mieli prawo złożyć w terminie 6 miesięcy od dnia objęcia gruntu w posiadanie przez Gminę miasta Warszawy wniosek o przyznanie prawa wieczystej dzierżawy lub prawa zabudowy. W 1961 roku prawa te zostały przekształcone w prawo użytkowania wieczystego.
Co prawda art. 5 Dekretu przewidywał, że budynki na tych gruntach pozostają własnością dotychczasowych właścicieli, jednak było to uprawnienie niemal teoretyczne, gdyż odnośnie budynków zniszczonych (a było ich w tym czasie w Warszawie blisko 100%) Gmina miasta Warszawa mogła wyznaczyć właścicielowi termin na ich zabranie, po którego upływie budynek przechodził na własność Gminy. Także wydanie decyzji odmawiającej uwzględnienia wniosku skutkowało utratą własności budynków. W 1950 roku własność tych nieruchomości przeszła z Gminy miasta Warszawa na Skarb Państwa.
Byli właściciele mogli także w późniejszych latach składać wnioski o zwrot nieruchomości w ograniczonym zakresie:

1. Na podstawie Uchwały nr 11 Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 1965r. (dotyczące jednej działki pod budowę domu jednorodzinnego lub zabudowanej domem jednorodzinnym) w terminie 6 miesięcy od daty wejścia jej w życie, to jest do dnia 31 lipca 1965 roku. Ważność tej uchwały jako podstawy prawnej decyzji administracyjnej o zwrocie nieruchomości została jednak podważona przez orzecznictwo Sądu Najwyższego.
2. Na podstawie ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 roku (dotyczące działek zabudowanych domami jednorodzinnymi i małymi domami mieszkalnymi w których liczba izb nie przekracza 20) mogli składać wnioski o zwrot tych nieruchomości w terminie do dnia 31 grudnia 1988 roku.
   Jakie roszczenia przysługują byłym właścicielom nieruchomości?
   Byli właściciele nieruchomości o ile złożyli wniosek o przyznanie praw do nieruchomości w jednym z opisanych na wstępie terminów i otrzymali decyzję administracyjną odmawiającą przyznania prawa do nieruchomości albo ich spadkobiercy, mogą dochodzić:

• wznowienia postępowania, jeżeli istniały przesłanki z art. 145 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego (na przykład z powodu braku udziału strony bez jej winy w postępowaniu w tej sprawie) i uchylenia decyzji odmawiającej przyznania prawa do nieruchomości,
  albo
• stwierdzenia jej nieważności, jeżeli istniały przesłanki z art. 156 kodeksu postępowania administracyjnego, zwłaszcza z powodu wydania decyzji odmownej z rażącym naruszeniem prawa (na przykład odmówiono prawa własności czasowej be ustalenia przeznaczenia nieruchomości w planie miejscowym zagospodarowania przestrzennego).
• Jeżeli nie otrzymali żadnej decyzji rozstrzygającej żądanie zawarte w prawidłowo złożonym wniosku, mogą dochodzić zwrotu nieruchomości w naturze, jeżeli nie została zbyta osobie trzeciej,

albo też jeżeli została już zbyta osobie trzeciej i zabudowana, wówczas mogą żądać stwierdzenia nieważności umowy sprzedaży nieruchomości zawartej przez Skarb Państwa lub miasto Warszawę,

• jeżeli brak jest możliwości odzyskania nieruchomości mogą żądać odszkodowania od podmiotu który z naruszeniem praw byłych właścicieli właściciel zbył nieruchomość, to jest od Skarbu Państwa lub miasta Warszawy.

Od wielu lat pomagamy klientom odzyskiwać nieruchomości wywłaszczone „Dekretem Warszawskim”. Mamy na tym polu duże doświadczenie poparte wynikami. Jeśli potrzebujesz porady w tej kwestii chętnie odpowiemy na Twoje pytania. Zapraszamy do kontaktu.