Czy podział majątku po rozwodzie wymaga zakładania osobnej sprawy? Co stanowi majątek wspólny, a czym jest majątek osobisty męża i żony? W jaki sposób może pomóc w podziale majątku dobry adwokat?
Rozwód a podział majątku wspólnego
Rozwód jest definitywnym zakończeniem małżeństwa. Nie zawsze jednak kończy jednak wszystkie sprawy między byłymi małżonkami. Bardzo często przecież pozostaje wspólny majątek – dom, mieszkanie, działka letniskowa, firma, samochody, konta bankowe oraz kredyty. Sąd w wyroku orzekającym rozwód zasadniczo majątku nie dzieli, ponieważ postępowanie byłoby zbyt obszerne i skomplikowane. Zgodnie z art. 30 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego sąd może w wyroku rozwodowym, na wniosek jednego z małżonków podzielić majątek wspólny, jeżeli nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Praktyka jednak jest taka, że podział majątku po rozwodzie trzeba załatwić osobno. Pojawiają się pytania – jak to zrobić? Co będzie do tego niezbędne? Czy będzie trzeba rozliczyć się z byłym małżonkiem? Czy konieczna jest pomoc adwokata? Jak długo podział w Warszawie będzie trwał?
Majątki w małżeństwie
W małżeństwie zasadniczo istnieją trzy majątki:
- majątek wspólny,
- majątek osobisty męża,
- majątek osobisty żony.
Taki stan istnieje, jeżeli przyszli małżonkowie nie zmodyfikują zasad ustawowych w drodze umowy zawartej przed notariuszem. Umowa taka może zostać zawarta również w trakcie trwania małżeństwa. Majątek osobisty każdego z małżonków stanowi to, co każdy z nich zgromadził przed ślubem oraz to, co nabył już w czasie małżeństwa poprzez dziedziczenie i darowiznę (jeżeli darczyńca nie postanowił inaczej).
Wszystko to, co małżonkowie nabywają po ślubie, jak również to, co zarabiają, wchodzi do majątku wspólnego, chyba że zgodnie ustalą oni inaczej (takie postanowienie musi być expressis verbis zawarte w umowie – przykładowo w umowie nabycia mieszkania małżonkowie stwierdzają, że wejdzie ono do majątku osobistego żony a mąż wyraża na to zgodę). Majątek wspólny jest specyficzną masą, która nie może być podzielona dopóki trwa wspólność ustawowa i żaden małżonek samodzielnie, bez zgody drugiego, nie może zbyć jakiegokolwiek składnika majątku wspólnego. Domniemywa się, że udziały w majątku wspólnym są równe, ale w wyjątkowych sytuacjach, jeżeli istnieje duża dysproporcja w przyczynieniu się każdego z małżonków do powstania wspólnego majątku, można przy podziale żądać ustalenia nierównych udziałów w tym majątku (art. 43 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Chcesz przeprowadzić podział majątku?
Rozdzielność majątkowa
Ustawowy ustrój majątkowy obowiązujący w małżeństwie można zmienić. Jest to dopuszczalne zarówno w drodze umowy zawartej przed notariuszem, jaki w drodze postępowania sądowego. Ustanowienie rozdzielności w trybie sądowym opisane jest w osobnym artykule, tutaj poruszymy zmianę w formie umownej – przed notariuszem. Ustrój majątkowy w małżeństwie zmienia się zawierając w formie aktu notarialnego umowę majątkową małżeńską. Umowa ta może wspólność ustawową całkowicie wyłączyć – będzie to rozdzielność majątkowa, która jeżeli zawierana jest przed ślubem, potocznie nazywana jest intercyzą. Wówczas nie istnieje majątek wspólny, a każde z małżonków dysponuje samodzielnie zarówno swoimi zarobkami, jak i wszystkim, co nabywa i nie musi uzyskiwać do tych czynności zgody drugiego małżonka.
Wspólność rozszerzona
Umową notarialną można również wspólność ustawową rozszerzyć. Z mocy ustawy, czyli bez żadnych modyfikacji umownych, ze wspólności ustawowej wyłączone są przedmioty wymienione enumeratywnie w art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (między innymi nabyte przez dziedziczenie, darowiznę, odszkodowanie za uszkodzenie ciała, prawa autorskie, nagrody za osiągnięcia osobiste). Jeżeli małżonkowie maja taką wolę, mogą wspólność ustawową rozszerzyć, czyli postanowić, że odtąd do majątku wspólnego będzie wchodzić więcej rzeczy niż przewidziała to ustawa.
Rozdzielność majątkowa a podział majątku
Majątkiem wspólnym rządzą specyficzne zasady. Nie można żądać jego podziału dopóki trwa wspólność ustawowa. Nie jest jednak prawdą, że nie można podzielić majątku małżeńskiego dopóki nie ma rozwodu. Oczywiście, po orzeczeniu rozwodu ustaje zarówno sam związek małżeński jak i wspólność ustawowa, która w nim obowiązywała. Jednak nie można zapominać o tym, że w każdej chwili w czasie trwania małżeństwa można zawrzeć umowę ustanawiającą rozdzielność majątkową. Wówczas wspólność ustawowa ustaje a wszystko to, co znajdowało się w majątku wspólnym małżonków staje się ich współwłasnością w częściach ułamkowych (domyślnie po ½ części każde z małżonków). Z punktu widzenia majątkowego, następuje zatem skutek taki, jak po orzeczeniu rozwodu. Od chwili zawarcia umowy każde z małżonków samo dysponuje swoim majątkiem, bez konieczności zgody drugiego małżonka. Wtedy również można podzielić majątek wspólny.
Jak podzielić majątek wspólny?
Jeżeli nie mamy już wspólności ustawowej, czy to w wyniku orzeczonego rozwodu czy zawarcia umowy o rozdzielności, możemy majątek wspólny podzielić. Podział polega na wyjściu ze współwłasności, która utworzyła się przez to, że małżonkowie nabywali różne rzeczy i prawa razem. Podziału można dokonać polubownie, w drodze umowy zawartej przed notariuszem, a jeżeli małżonkowie nie mogą się porozumieć, konieczne będzie postępowanie sądowe o podział majątku.
Niezależnie od trybu postępowania, strony muszą zastanowić się, jak chcą majątek podzielić, co następnie przekładane jest na treść wniosku o podział albo umowy podziałowej. Sposobów wyjścia ze współwłasności jest kilka:
- można przyporządkować każdemu z małżonków poszczególne rzeczy, których każde z nich staje się jedynym właścicielem (przykład: mąż zostaje właścicielem domu a żona zostaje właścicielką mieszkania, zaś gotówka dzielona jest po połowie),
- można postanowić, że jedno z małżonków otrzymuje na wyłączność jakiś składnik majątku, ale musi spłacić drugiego (przykład: żona zostaje wyłączną właścicielką domu ale ma obowiązek zapłacić mężowi połowę wartości),
- można wreszcie sprzedać wszystko i podzielić się uzyskanymi pieniędzmi.
W praktyce najczęstszymi sposobami podziału jest pierwszy i drugi z wymienionych wyżej, przy czym umowy te nierzadko są obszerne i skomplikowane, szczególnie jeżeli składników jest dużo, ustalane są sposoby spłat (raty, odroczenie spłaty), a także jeżeli małżonkowie mieli wspólne kredyty. Kredyty zaciągnięte wspólnie oraz jak sobie z nimi radzić – to zagadnienie omówione jest w osobnym artykule. Pomoc adwokata przy podziale majątku zdecydowanie usprawni i ułatwi załatwienie sprawy – profesjonalny pełnomocnik nie jest zaangażowany emocjonalnie w negocjacje, co umożliwia płynne ustalenie zasad podziału i sporządzenie wniosku albo projektu umowy podziałowej. Pełnomocnicy często rozmawiają ze sobą bez osobistego udziału stron, co w niektórych sytuacjach jest dla Klientów dużym atutem. Adwokat wyjaśni Klientowi jakie ma on możliwości, jakie dana czynność będzie miała rzeczywiste skutki, zaproponuje różne wersje podziału, z których Klient wybierze to, co najbardziej mu odpowiada.
Podział majątku
Jak to zrobić?
Jeśli potrzebujesz dokonać podziału majątku lub masz związane z tym pytania, wypełnij formularz a skontaktujemy się z Tobą w najszybszym możliwym terminie.
Przeczytaj również:
Ostatnie wpisy
- Sprawdzenie umowy deweloperskiej – wszystko, co musisz wiedzieć
- Sprawdzenie mieszkania przed zakupem
- Podział majątku po rozwodzie – co trzeba wiedzieć?
- Prawne uwarunkowania przygotowania inwestycji budowlanej
- Sądowe zniesienie współwłasności − przyznanie nieruchomości jednemu współwłaścicielowi, z obowiązkiem spłaty pozostałych